TÂN DI
Tên
thuốc: Flos Magnoliae
Tên khoa học: Magnolia litiflora Desrousseaux
Họ Mộc Lan (Magnoliaceae)
Bộ phận dùng: búp hoa. Búp hoa
giống như cái ngòi bút lông) khô, bên ngoài nâu sẫm có nhiều lông nhung vàng
như sợi tơ, bên trong không có lông, có mùi thơm đặc biệt. Không vụn nát, có
mùi thơm là thứ tốt.
Không nhầm với Bông sứ (Ngọc lan) Michelia
champaca, họ Magnoliaceae) còn búp chưa nở.
Thành phần hoá học: chứa tinh dầu.
Tính vị: vị cay, tính ấm.
Quy kinh: Vào kinh Phế và Vị.
Tác
dụng: tán phong nhiệt ở thượng tiêu, thông khiếu.
Chủ trị: trị nhức đầu do phong, đau
nhói trong óc, trị nghẹt mũi, mũi có thịt dư.
-
Sổ mũi biểu hiện như nghẹt mũi, đau đầu, chảy nước mũi và mất khứu giác, Sổ mũi
do hàn, ra nước mũi nhiều: Dùng Tân di với Tế tân, Bạch chỉ và Thương nhĩ tử.
-
Sổ mũi do nhiệt chảy nước mũi ít, đặc và màu vàng: Dùng Tân di với Bạc hà và
Hoàng cầm.
Liều dùng: Ngày dùng 3 - 6g.
Cách Bào chế:
Theo Trung Y: Chùi sạch lông nhung, nấu nước lá chuối
ngâm 1 đêm, dùng nước tương nấu độ 3 giờ, lấy ra sấy khô, lấy hoa lột bỏ lớp
ngoài, giã nát dùng hoặc sao cháy dùng.
Theo kinh nghiệm Việt Nam: Chùi sạch hết lông, phối
hợp với thuốc khác dùng, nếu không chùi sạch lông thì cho vào các túi vải để
sắc, tránh uống phải lông mà gây ngứa.
Bảo
quản: búp hoa cho vào bình đậy kín cho khỏi mất hương,
để nơi khô ráo, tránh nóng.
Kiêng ky: âm hư hoả bốc không nên dùng.
Ghi
chú:
Dùng quá liều gây đỏ mắt
và hoa mắt.