CHỈ
XÁC
(Quả Trấp)
Tên
thuốc; Fructus Citri Aurantii
Tên khoa học: Citrus aurantium
L
Họ Cam Quít (Rutaceae)
Bộ phận dùng: quả Trấp già. Dùng thứ quả Trấp chín, còn xanh vỏ, đã bổ đôi,
cùi càng dày càng tốt, mùi thơm, ruột bé, trắng ngà, để lâu năm, cứng chắc
không ẩm mốc là tốt.
Không nhầm với quả Bưởi hay Cam hôi (hai thứ này
thịt xốp cùi mỏng, không bào được).
Tính
vị: vị nhẹ, cay đắng,
chua, tính hơi hàn.
Quy
kinh: Vào kinh Tỳ và Vị.
Tác
dụng: thuốc trục đờm, táo
thấp, tiêu thực.
Chủ
trị: trị ho tức, tiêu
đờm tích, tiêu trướng đầy.
Liều
dùng: Ngày dùng 3 -
6g
Cách
bào chế:
Theo
Trung Y: Chọn thứ cay đắng, còn dầu, để được càng lâu càng tốt. Bỏ hết hột và
ruột, sao với cám đến khi cám cháy đen là được, sàng bỏ cám mà dùng.
Theo
kinh nghiệm Việt Nam: Rửa sạch, ủ mềm, nạo bỏ ruột, hột, thái hay bào mỏng,
phơi khô (cách này thường dùng).
Sau
khi phơi khô, có thể sao với cám, đến khi cám vừa đủ thơm thì được (cách này
dùng cho người sức yếu).'
Bảo
quản: dễ mốc, cần để nơi
mát, khô ráo, không sấy hoặc sao ở nhiệt độ cao.
Kiêng
ky: Tỳ vị hư hàn,
không tích trệ, đàn bà có thai sức yếu không nên dùng.