HOÀNG BÁ
Tên
thuốc: Cortex
Phellodendri.
Tên
khoa học: Phellodendron
amurense Rupr
Họ
Cam Quýt (Rutaceae)
Bộ
phận dùng: vỏ cây. Vỏ phía
ngoài sắc vàng nâu, có nhiều đường nứt nẻ. Phía trong vàng chói, trơn bóng. Vỏ
dày, rộng bản là tốt. Không nhầm với cỏ cây núc nác còn gọi là nam hoàng bá
(Oroxylon indicum (L) Vent) vỏ. Mỏng vàng nhạt, không bóng.
Tính
vị: vị đắng, tính hàn.
Quy
kinh: Vào kinh Thận
và Bàng quang.
Tác
dụng: thanh thấp nhiệt ở
hạ tiêu, tả tướng hoả.
Chủ
trị:
Dùng
sống: trị nhiệt lỵ, tiêu chảy, tiểu buốt, tiểu gắt, hoàng đản, xích bạch đới.
Dùng
chín: trị đau mắt, miệng lở loét.
Liều
dùng: Ngày dùng 6 -
12g.
Cách
bào chế:
Theo
Trung Y: Hoàng bá tính hàn mà chìm, dùng sống tả thực hoả, dùng chín khỏi hại
dạ dày, chế rượu trị bệnh ở thượng tiêu; chế muối trị bệnh ở hạ
tiêu; chế mật trị bệnh ở giữa (Bản Thảo Cương Mục).
Theo
kinh nghiệm Việt Nam: Rửa sạch, ủ mềm thái miếng phơi khô (dùng sống) rồi tẩm
rượu sao vàng (thường dùng) hoặc sao cháy.
Bảo
quản: để nơi khô ráo, đậy
kín, tránh ẩm, phòng sâu mọt và biến màu.
Kiêng
kỵ: các chứng không
phải thực hoả hoặc Tỳ hư tiêu lỏng, kém ăn thì không nên dùng.