ĐẢNG SÂM
(Phòng Đảng Sâm)
Tên
thuốc: Radix Codonopsis
Pilosulae
Tên
khoa học: Codonopsis pilosula
(Franch).
Họ
Hoa Chuông (Campanulaceae)
Bộ
phận dùng: rễ (vẫn gọi là củ).
Thứ to (đường kính trên 1cm), khô nhuận, thịt trắng ngà, vị dịu ngọt,
không sâu không mốc mọt là tốt.
Mọt,
xốp xơ, nhăn nheo là xấu.
Tính
vị: vị ngọt, tính bình.
Quy
kinh: Vào kinh Phế
và Tỳ.
Tác
dụng: bổ Phế Tỳ,
ích khí, sinh tân dịch, chỉ khát.
Chủ
trị: trị Tỳ hư, ăn
vào trướng đầy, tay chân mỏi mệt, Phế hư sinh ho. Dùng thay Nhân sâm với
liều cao.
Liều
dùng: Ngày dùng 6 -
12g đến 40g.
Cách
bào chế:
Theo
Trung Y: Hái được thì phơi trong râm cho khô, lăn se cho vỏ và thịt dính với
nhau. Bó từng bó nhỏ, cất kín, để nơi cao ráo. Khi dùng sao với đất hoặc với
gạo.
Theo
kinh nghiệm Việt Nam: Rửa sạch bụi.bẩn, ủ một đêm (đồ được càng tốt, thấy bốc
hơi lên là được), chờ mềm, thái mỏng 1 - 2 ly, tẩm nước gừng để bớt hàn sao
qua.(thường dùng).
Bảo
quản: đậy kín,
tránh ẩm, cần để nơi thoáng gió, khô ráo đề phòng sâu mốc vì đảng sâm rất
dễ bị mọt.
Có
thể sấy hơi diêm sinh.
Ghi
chú:
Đảng sâm là rễ phơi khô
của nhiều loại Codonopsis: Lộ đảng sâm, Xuyên đảng sâm, Đại đảng sâm, Phòng
đảng sâm...
Ở
Việt Nam: Hồng sâm hay Phòng đảng sâm: người thổ miền núi gọi là cỏ Rầy cáy,
Mầm cáy... thường dùng tên Phòng đảng sâm.
Đặc
điểm của những loại Đảng sâm này là khi thái ra trong có mắt ngỗng.