(Phục linh)
Tên thuốc: Poria.
Tên khoa học: Poria cocos Wolf
Họ Nấm Lỗ (Polyporaceae)
Bộ phận dùng: loại nấm hình củ
tròn. ở đầu hay bên rễ cây thông mọc ra một cái nấm lâu ngày thành cái nấm to.
Nấm to như củ nâu, có cái
to bằng cái đấu. Vỏ xám đen. thịt trắng, rắn chắc là tốt (lâu năm). Xốp nhẹ là
xấu (còn non)
Tránh nhầm thứ làm giả
bằng bột gạo, khoai mì.
Tính vị: vị ngọt, nhạt, tính
bình.
Quy kinh: Vào kinh Tâm.
Phế, Thận, Tỳ, Vị.
Tác dụng: thuốc lợi thuỷ và cường
tráng, nhuận táo, bổ tỳ, ích khí, sinh tân, chỉ khát.
Chủ trị: vùng ngực khí tức,
ho hen, thuỷ thũng. Lâm lậu.
Vỏ (phục linh bì): trị
phù thũng.
Liều dùng: Ngày dùng 12 - 40g.
Cách bào chế:
Theo Trung y: dùng thịt,
bỏ lõi gân, giã nát nhỏ cho vào chậu đổ nước và quấy đục lên, thứ nào nổi lên
thì vớt đi (uống vào làmnhỏ đồng tử, mờ mắt) (Lôi Công Bào Chích Luận).
Theo Đào Hoằng Cảnh dùng
làm hoàn tán thì nấu sôi lên vài dạo, thái nhỏ, phơi khô. Khi dùng tẩm sữa rồi
đồ lên mà dùng.
Theo kinh nghiệm VN: Ngâm
nấm một ngày rửa sạch, gọt bỏ vỏ, đồ lên thái mỏng 2-3 ly, phơi khô hay sấy
khô. Khi dùng sắc với thuốc thang.
Theo Viện Đông y thì sau
khi phơi khô tán bột, khi thuốc thang đã sắc được rồi thì cho vào nước
sắc mà uống thì có tác dụng hơn vì Pachymose không tan khi sắc.
Vỏ nấm: rửa qua, phơi
khô.
Bảo quản: để nơi mát, khô ráo,
đậy kín, không nên để quá khô, quá nóng vì dễ bị nứt vụn và mất
tính chất dính.
Ghi chú: Phục thần là một loại
với Bạch linh, chỉ khác là nấm này mọc bao quanh rễ, do đó ở giữa có lõi rễ cây
thông dùng làm thuốc trấn tĩnh, an thần nhập kinh tâm. Cách bào chế
cũng như Bạch linh.
Xích linh cũng là một
loại với bạch linh nhưng thịt đỏ, do lâu năm mà hóa thành, dùng trị các chứng
ngoại cảm. Cách bào chế cũng như Bạch linh.