THUỐC BỒ
Thuốc
bổ là loại thuốc có tác dụng bổ khí huyết âm dương, cải thiện chức năng tạng
phủ, tăng cường thể lực, nâng cao sức chống đỡ của cơ thể đối với bệnh tật.Khí
hư và dương hư biểu hiện chức năng hoạt động của cơ thể giảm sút, huyết hư và
âm hư biểu hiện tinh huyết tân dịch hao tổn. Cho nên thuốc bổ bao gồm các loại
thuốc bổ khí, bổ dương, bổ huyết và bổ âm.
Kết
quả nghiên cứu cho thấy thuốc bổ có tác dụng đối với cơ thể trên nhiều mặt, bao
gồm:
- Tăng
cường chức năng miễn dịch của cơ thể như Đảng sâm, Bạch truật, Thục địa,
Nữ trinh tử, Bạch thược, Kỷ tử có thể hạn chế tác dụng làm giảm bạch cầu
của nhiều loại thuốc trị ung thư. Nhân sâm, Ngũ gia bì, Bạch truật, Hoàng
kỳ, Dâm dương hoắc, Kỷ tử làm tăng tác dụng thực bào của đại cự bào. Nhân
sâm, Ngũ vị tả, Hoàng kỳ làm tăng chuyển dạng lympho bòa. Nhân sâm, Hoàng
kỳ làm tăng gamma globulin,IgM, IgA và cAMP.
- Nâng
cao khả năng thích nghi của cơ thể: Nhân sâm có tác dụng điều tiết số
lượng tế bào hồng cầu tăng cao hay giảm thấp. Sinh địa, Huyền sâm, Mạch
môn, Qui bản đều có tác dụng điều chỉnh sự tổng hợp acide nucleic đối với
mô hình gây âm hư trên súc vật.
- Đối với
hệ thống nội tiết tố: Nhân sâm tác động lên vùng dưới đồi ( Hypothalamus)
và tuyến yên làm tăng tiết ACTH, gia tăng cAMP của vỏ tuyến thượng thận,
qua đó làm tăng tổng hợp corticosterol của tuyến thượng thận, hưng phấn
tuyến yên, tăng tiết nội tiết tố sinh dục. Cam thảo và hoạt chất Cam thảo
có tác dụng như glucocorticoit. Dâm dương hoắc, Đông trùng hạ thảo có tác
dụng như nội tiết tố nam. Bổ cốt chi có tác dụng như nội tiết tố nữ.
- Điều
tiết và tăng cường chuyển hóa trong cơ thể: Nhân sâm điều tiết chuyển hóa
lipid, gluco, thúc đẩy quá trình tổng hợp protein, DNA, RNA. Hoàng kỳ có
khả năng gia tăng quá trình chuyển hóa sinh lý tế bào. Đương qui có tác dụng
bảo vệ thành mạch chống xơ hóa. Hà thủ ô đỏ, Sơn tra và nhiều vị thuốc
khác có tác dụng xơ mỡ mạch, hạ cholesterol máu.
- Đối với
hệ tim mạch: thuốc có tác dụng cường tim như Nhân sâm, Hoàng kỳ, Linh chi,
Thược dược, Lộc nhung, Bổ cốt chi. Thuốc làm tăng lưu lượng máu như Nhân
sâm, Đảng sâm, Hoàng kỳ, Đương qui, Bạch thược, Lộc nhung, Dâm dương hoắc,
Bổ cốt chi.Thuốc có tác dụng hạ áp như Nhân sâm, Đảng sâm, Ngũ gia bì,
đương qui, Bạch thược, Lộc nhung, Dâm dương hoắc..
- Tác
dụng thúc đẩy chức năng tạo máu như Nhân sâm, Đảng sâm, Hoàng kỳ, Ngũ gia
bì, Đương qui, A giao, Lộc nhung.
- Tác
dụng làm mạnh cơ thể như Nhân sâm, Lộc nhung chống mệt mỏi, nâng cao hiệu
suất lao động chân tay và trí óc.
- Tác
dụng kháng khuẩn như Đảng sâm kháng não mô cầu, trực khuẩn bạch hầu, trực
khuẩn đại tràng, trực khuẩn lao, tụ cầu vàng. Hoàng kỳ kháng trực khuẩn
lî, liên cầu khuẩn dung huyết, phế cầu, tụ cầu vàng. Đương qui ức chế trực
khuẩn coli, trực khuẩn lî, thương hàn, phó thương hàn, phẩy khuẩn tả, trực
khuẩn bạch hầu.