ĐẠI SÀI HỔ THANG
( Kim quỹ yếu lược )
Thành phần:
- Sài hồ 8 - 12g
- Đại hoàng 4 - 8g
- Chế Bán hạ 8 - 12g
- Sinh khương 12 - 16g
- Hoàng cầm 8 - 12g
- Chỉ thực (chích) 8 -12g
- Bạch thược 8 - 12g
- Đại táo 2 - 4 quả
Cách dùng:
sắc nước uống.
Tác dụng:
Hòa giải thiếu dương, tả hạ nhiệt kết.
Giải thích bài thuốc:
Bài thuốc này do bài Tiểu sài hồ thang bỏ Nhân
sâm, Cam thảo, gia Đại hoàng, Chỉ thực, Bạch thược.
- Sài
hồ, Đại hoàng có tác dụng hòa giải thiếu dương, tả nhiệt dương minh kinh
đều là chủ dược.
- Hoàng
cầm giúp Sài hồ hòa giải thiếu dương.
- Chỉ
thực cùng Đại hoàng thanh tán kết nhiệt ở dương minh.
- Bán
hạ, Sinh khương giáng nghịch chỉ ẩu, hợp với Đại hoàng, Chỉ thực tăng thêm
tác dụng giáng vị khí chỉ ẩu.
- Bạch
thược hợp với Đại hoàng, Chỉ thực hòa trung trị Phúc thống.
- Đại
táo điều hòa các vị thuốc.
Ứng dụng lâm sàng:
Bài thuốc chủ trị chứng Thiếu dương và Dương
minh đồng bệnh có các triệu chứng hàn nhiệt vãng lai, ngực sườn đầy tức, nôn
khó cầm, bụng trên đầy đau, đại tiện táo bón hoặc nhiệt kết hạ lợi, rêu lưỡi
vàng, mạch huyền có lực, thuộc chứng thực nhiệt.
- Trường
hợp táo bón có saün nhiệt thịnh phiền táo, mồm khát, lưỡi khô, mặt đỏ,
mạch hồng, thực gia thêm Mang tiêu, để tả nhiệt thông tiện.
- Trường
hợp bụng trên đầy đau gia Qua lâu bì để thanh nhiệt hành khí.
- Trường
hợp nói sãng, sốt cao gia Hoàng liên, Sơn chi tử để thanh tả tâm vị nhiệt.
- Trường
hợp Hoàng đản ( vàng da) gia Nhân trần cao, Hoàng bá để thanh trừ thấp
nhiệt.
- Trường
hợp nôn nhiều gia Tả kim hoàn, Trúc nhự để thanh nhiệt chỉ ẩu.
Chú ý: bài thuốc không được
dùng nếu không có hội chứng lý thực nhiệt tích trệ.
Phụ phương:
PHỨC PHƯƠNG ĐẠI SÀI HỔ
THANG
( Kinh nghiệm phương)
Thành phần:
- Sài hồ 12g
- Hoàng cầm 12g
- Xuyên luyện tử 12g
- Diên hồ sách 12g
- Bạch thược 12g
- Đại hoàng 12g
- Bồ công anh 20g
- Chỉ thực 8g
- Mộc hương 8g
- Sinh Cam thảo 8g
Cách dùng:
sắc nước uống.
Tác dụng:
hòa giải biểu lý thanh tả nhiệt kết.
Trị: chứng đau bụng trên
hoặc đau bụng dưới bên phải, sôi bụng táo bón, sốt mạch sát, rêu lưỡi vàng.
THANH TỤY THANG
( Tân biên trung y học
khái yếu)
Thành phần:
- Sài hồ 20g
- Bạch thược 20g
- Mộc hương 12g
- Diên hồ sách 12g
- Hoàng cầm 12g
- Hồ Hoàng liên 12g
- Đại hoàng 20g
- Mang tiêu 12g
Cách dùng:
sắc nước uống.
Tác dụng:
Thanh nhiệt tả thực, sơ can lý khí, chỉ thống.
Chủ trị: chứng Can khí uất trệ,
tỳ vị uất nhiệt, thường gặp trong chứng Viêm tụy cấp.