NGÔ CÔNG
Tên
thuốc: Scolopendra.
Tên khoa học: Scolopendra
morsitans L.
Họ Rết (Scolopendridae)
Bộ phận dùng: cả con khô, còn
nguyên con, dài 7 - 15cm đầu vàng, lưng đen, chân bụng đỏ vàng là tốt.
Tính vị: vị cay, tính ôn, có
độc.
Quy
kinh: Vào kinh Can.
Tác
dụng: trừ phong, dẹp cơn
kinh, giải độc rắn.
Chủ
trị: trị kinh giản,
chứng co giật, bệnh uốn ván rốn, cấm khẩu, tràng nhạc, chốc đầu, sưng tấy, rắn
cắn.
Co
giật cấp và mạn hoặc cơn co cứng biểu hiện như co thắt, co giật chân tay: Dùng
Ngô công với Toàn yết, Bạch cương tàm và Câu đằng.
Liệt
mặt: Ngô công, Toàn yết, Bạch cương tằm, Bạch phụ tử trong bài (Khiên Chính
Tán).
Đau
cứng đầu và đau khớp: Dùng Ngô công với Toàn yết, Thiên ma, Bạch cương
tầm và Xuyên khung.
Liều
dùng: Ngày dùng 2 - 6g.
Cách Bào
chế:
Theo
Trung Y: Dùng Ngô công thì lấy mùn cưa hoặc mọt trong gỗ cùng sao cho mùn
cưa cháy đen, bắc ra sàng bỏ mùn cưa, lấy dao tre cắt bỏ chân và
vảy mà dùng (Bản Thảo Cương Mục).
Theo
kinh nghiệm Việt Nam:
+
Bào chế để dùng ngoài: dùng ngoài thì để cả con.
+
Ngâm rượu 90o càng lâu càng tốt để trị mụn nHọt.
Làm
cao dán ngoài thì đun sôi dầu và sáp ong rồi cho bột ngô công tán nhỏ vào
quấy đều lên. Cho vào lọ rộng miệng để nguội, hoặc có thể phối hợp với
con bọ hung, đồng lượng, cả hai con đều tán bột, nấu như trên.
1
+ Bào chế để uống: rửa sạch, bỏ đầu, đuôi và chân. Tẩm rượu để mất mùi
hôi, rồi lại tẩm gừng, sao với gạo nếp (gạo đã tẩm ướt) khi gạo vàng đều
là được hoặc gói vào lá sen rang lên, khi lá sen vàng là được. Sau đó
tán bột đựng lọ kín.
Ghi
chú:
loại dùng làm thuốc có
thể ăn được. Bắt được thì lấy nước nóng già đổ vào Nó đái, mửa, ỉa, rửa nhiều
lần như vậy, rồi muối như cá để ăn.
Bảo
quản: để nơi khô ráo,
kín; tránh làm gẫy, tránh ẩm, nát, sâu bọ.
Kiêng
kỵ: Thuốc có độc, không được dùng quá liều. Phụ nữ có thai: không dùng.
