THUỐC
THU SÁP
Thuốc thu sáp là những
loại thuốc dùng trị các chứng ra nhiều mồ hôi ( tự hãn, đạo hãn), thuốc có tác
dụng cầm mồ hôi (liễm hãn), tiêu chảy, kiết lî kéo dài, thuốc có tác dụng cầm
ỉa chảy, kiết lî ( sáp tràng chỉ tả lî), ho suyễn kéo dài ( cửu khái). Thuốc có
tác dụng cầm ho ( liễm phế chỉ khái), xuất tinh bệnh lý ( di tinh, mộng tinh,
hoạt tinh) hoặc tiểu nhiều, tiểu nhiều lần, thuốc có tác dụng sáp tinh súc
niệu, chứng băng huyết, bạch đới ở phụ nữ ( băng lậu, đái hạ), thuốc có tác
dụng cố băng chỉ đới, cầm máu.
Nhưng đối với các chứng
trên đây, thuốc thu sáp chỉ có tác dụng trị tiêu mà các triệu chứng trên đều
thuộc chứng hư ( khí huyết âm dương tạng phủ hư), cho nên thuốc thu sáp cần
dùng phối hợp với thuốc bổ.
Ví dụ khí hư tự hãn, âm hư
đạo hãn cần phối hợp với thuốc bổ khí dưỡng âm. Tỳ thận lưỡng hư sinh cửu tả
cửu lî, khí hư bạch đới, băng lậu cần dùng phối hợp với thuốc bổ tỳ ích khí, ôn
thận bổ dương. Thận hư sinh ra di tinh, hoạt tinh, tiểu nhiều, di niệu nên phối
hợp thuốc bổ thận. Ho suyễn lâu ngày do phế thận hư tổn cần phối hợp thuốc bổ
phế thận để nạp khí định suyễn.
Thuốc thu sáp có nhiều vị,
trong chương này chỉ giới thiệu một số ít vị thường dùng trên lâm sàng: