MỘT DƯỢC
Tên
thuốc: Murrha; Resina
myrrhae.
Tên
khoa học: Commiphora myrrha
Engler
Họ Trám (Burseraceae)
Bộ phận dùng: nhựa cây Một dược.
Từng cục, từng khối, ngoài vỏ đỏ nâu, trong sáng bóng
có đốm trắng, khó tán bột, mài với nước trắng như sữa; phơi nắng thì hoá mềm
dẻo và thơm, đốt vào lửa không chảy nhưng cháy có mùi thơm nồng.
Tính vị: vị ngọt, tính bình.
Quy
kinh: Vào kinh Can.
Tác
dụng: thông 12 kinh, làm
thuốc tán huyết, tiêu sưng, cắt cơn đau, lên da non.
Chủ
trị: trị vết thương đâm
chém, trị lở độc, bệnh trĩ, bệnh lậu.
.
Ít kinh nguyệt: Dùng Một dược với Đương qui, Xuyên khung và Hương phụ.
.
Ðau dạ dày do huyết ứ: Dùng Một dược với Xuyên luyện tử và Diên hồ sách.
.Ðau
toàn thân hoặc đau khớp do cảm phong hàn thấp: Dùng Một dược với Khương hoạt,
Hải phong đằng, Tần giao, Đương qui, Xuyên khung trong bài Quyên Tí
Thang.
.
Ðau do đau do chấn thương: Dùng Một dược với Nhũ hương, Huyết kiệt và Hồng hoa
trong bài Thất Li Tán.
.
Ðau do nhọt và hậu bối kèm sưng tấy: Dùng Một dược với Nhũ hương, Xích thược và
Kim ngân hoa trong bài Tiên Phương Hoạt Mệnh Ẩm.
-
Nhọt và loét: Bột Nhũ hương và Một dược dùng ngoài.
Liều
dùng: Ngày dùng 3 - 6g.
Cách Bào
chế:
Theo
Trung Y: Cho một ít rượu vào nghiền nát, phi qua nước, phơi khô, hoặc nghiền
tán với bột nếp.
Theo
kinh nghiệm Việt Nam: Nhặt bỏ tạp chất, tán với Đăng tâm để thành bột (cứ 1
lạng Một dược (40g) dùng 1/4 đồng cân (1g) Đăng tâm), hoặc sao qua với Đăng tâm
rồi tán.
Nếu
tán một mình Một dược thì sau này hút ẩm và đóng cục.
Bảo
quản: đậy kín, tránh ẩm,
để nơi khô ráo.
Kiêng
ky: không ứ trệ và mụn
nhọt đã phá miệng không nên dùng.