CÁT SÂM
(Nam Sâm)
Tên
khoa học: Milletia speciora
Champ
Họ
Cánh Bướm (Fabaceae - Papilsionaceae)
Bộ
phận dùng: củ (rễ củ). củ
trồng 1 năm, khô ngoài vỏ, trong trắng có ít xơ, nhiều bột thì tốt. Không dùng
thứ trên một năm, nhiều xơ, ít bột.
Thành
phần hoá học: chưa nghiên cứu.
Tính
vị: vị ngọt,
tính bình.
Quy
kinh: Vào kinh Phế
và Tỳ.
Tác
dụng: làm thuốc mát
Tỳ (tẩm gừng) bồi dưỡng cơ thể (tẩm mật), lợi tiểu (dùng sống).
Chủ
trị: dưỡng Tỳ,
trừ hư nhiệt, bổ trung ích khí, nhiệt kết, đau đầu, đau bụng.
Ngày
dùng 20 - 40g
Kiêng
ky: không phải âm hư,
phổi ráo thì kiêng không dùng.
Cách
bào chế:
Theo
kinh nghiệm Việt Nam: Đào củ về rửa sạch, thái lát hoặc chẻ đôi ra phơi khô.
Khi dùng thứ thái lát khô rồi thì dùng sống hoặc tẩm nước gừng, hoặc tẩm mật
sao qua dùng. Thứ chẻ đôi khi dùng rửa qua nước (nếu cần) ủ cho mềm thấu, thái
lát phơi khô, dùng sống hoặc dùng chín như trên.
Bảo
quản: dễ bị mọt, để nơi
khô ráo, tránh ẩm mốc. Không nên bào chế nhiều, dùng đến đâu bào chế đến đấy.