MẠCH
HƯ
Hư là không Thực, nghĩa
là ở giữa bất túc,nhược mà không lực, vì vậy gọi là Hư. Mạch Đại như cũ mà
không cứng là hư
HÌNH TƯỢNG
Mạch Hư là tổng
hợp 4 mạch , ấn vào không thấy, Phù,Trì, Đại mà Nhuyễn, đè tay xuống,
nhấc tay lên đều thấy trống không .
Mạch Hư, 3 bộ mạch ấn
nhẹ tay thì vô lực, ấn nặng tay thì mất.
HÌNH VẼ BIỂU
DIỄN MẠCH HƯ
- Sách ‘Mạch Chẩn’
biểu diễn hình vẽ mạch Hư như sau:
NGUYÊN NHÂN
Khí không đủ để khua
động huyết thì mạch đến vô lực (hư)- Huyết không đủ để nuôi dương khí thì mạch
cũng Hư.
Do khí hư không vận
chuyển được huyết, mạch khí hư, huyết hư không thúc đẩy được huyết mạch, cho
nên ấn tay xuống thấy trống rỗng. Do khí hư không thu liễm được nên mạch khí
tràn ra ngoài. Huyết hư, khí không phù trợ được nên phù ra ngoài, vì vậy bắt
mạch thấy lớn mà nhuyễn.
CHỦ BỆNH
Mạch của Can và Thận
đều Hư thì chết
Mạch Thực thì huyết
thực, mạch Hư thì huyết hư, đó là lẽ thường. Trái nghịch như trên là bệnh.
Mạch Hư mà cơ thể sốt
đó là do thương thử - Mạch ở bộ xích và thốn đều Hư, nóng không bớt thì chết.
Mạch ở thốn khẩu Hư
ắt sinh hàn ở Tỳ Vị, gây ra ăn không tiêu.
Mạch Hư là cơ thể sốt
(do thương thử ), trống ngực hồi hộp, tự ra mồ hôi, phát nóng, âm hư. Mạch bộ
thốn Hư là huyết không nuôi Tâm - Bộ quan Hư là bụng trướng, ăn không tiêu - Bộ
xích Hư là nóng âm ỉ ở trong xương, chân tê bại, tinh huyết bị tổn thương”.
Mạch Hư chủ chính khí
hư, không lực.huyết hư, thương thử,khí huyết đều hư
Phù chẩn thấy mạch Hư
là huyết hư, trầm chẩn thấy mạch Hư là khí hư.
Trẻ nhỏ thấy mạch Hư
là có kinh phong, người mạnh khỏe có mạch Hư là bị thương thử.
Mạch Hư chủ khí và
huyết đều hư, phế nuy, thương thử, mồ hôi ra nhiều, hồi hộp, chân mềm, ăn không
tiêu.
Tả Thốn
HƯ Hồi hộp.
|
Hữu Thốn
HƯ Khí suy, tự ra mồ hôi.
|
Tả Quan
HƯ Huyết không nuôi gân.
|
Hữu Quán
HƯ Hư trướng, ăn không tiêu.
|
Tả Xích
HƯ Thắt lưng đau, đầu gối tê bại.
|
Hữu Xích
HƯ Dương suy hoặc trầm hàn.
|
KIÊM MẠCH
Bệnh do phong thì
mạch phải Phù Hư.
Đàn ông bình thường
mà thấy mạch cực Hư là bị hư lao. Đàn ông mà mạch lại Hư, Trầm, Huyền, không
nóng lạnh... là do hư lao gây ra. Đàn ông bình thường mà mạch Tế, Nhược, Vi thì
thường ra mồ hôi trộm.
Mạch Sác, Hư là chứng
phế nuy.
Mạch chân tạng của
Phế hiện ra thì Phù mà phải Hư, ấn tay xuống thấy mềm rỗng như cọng hành, ở
dưới không có gốc thì chết.
-Mạch Hoạt mà thịnh
là bệnh đang tiến,- Mạch Hư mà Tế là bệnh đã lâu ngày.
· Mạch Hư
mà Phù là khí hư.
· Hư mà
Sáp là huyết hư .
· Hư mà
Sác là âm hư, phế nuy.
· Hư mà
Trì là dương hư .
· Hư mà
Nhuyễn là mồ hôi tự ra.
· Hư mà
Tiểu là chân đau, tê bại .