CỐT TOÁI BỔ
(Cây
Tổ Rồng, Tổ Phượng)
Tên
thuốc: Rhizoma Drynariae
Tên
khoa học: Polypodium fortunei
O.Kuntze
Họ
Dương Xỉ (Polypodiaceae)
Bộ
phận dùng: thân rễ (vẫn gọi là
củ). Cây tổ rồng mọc bám chắc vào các cây cổ thụ hoặc ở hốc đá. Thứ củ
già, khô, da màu nâu, thịt hồng hồng, không mốc mọt, không lẫn tạp chất hay rễ
khác là tốt.
Tính
vị: vị đắng, chát, tính
ấm.
Quy
kinh: Vào kinh Can
và Thận.
Tác
dụng: hành huyết, chỉ
huyết, trừ phong, bổ Thận.
Chủ
trị: chữa bong gân, gẫy
xương, chân tay mỏi, tê liệt. Trị các chứng Thận thấp, đau háng, đau
xương.
Liều
dùng: Ngày dùng 8 -
20g
Cách
bào chế
Theo
Trung Y: Dùng dao đồng cạo sạch lông vàng, thái nhỏ, tẩm mật ướt đều, đồ một
ngày, phơi khô dùng. Nếu dùng gấp thì chỉ sấy khô, không đồ cũng được (Lôi
Công)
Theo
kinh nghiệm Việt Nam: Rửa sạch, cạo sạch lông, thái mỏng phơi khô dùng.
Có
khi tẩm mật hoặc tẩm rượu, sao qua dùng.
Dùng
tươi: hái về bỏ hết lông tơ và các lá khô, rửa sạch giã nhỏ. Dấp một ít nước
vào rồi nướng cho mềm, đắp lên các vết đau. Trong một ngày thay thuốc bó nhiều
lần. Nếu không đủ cốt toái bổ thì có thể lấy bã dấp lại nước rồi băng lại.
Bảo
quản: để nơi khô ráo,
tránh ẩm mốc
-
Thận suy biểu hiện như đau lưng dưới, yếu chân, ù tai, điếc hoặc đau răng: Dùng
Cốt toái bổ với Bổ cốt chi, Ngưu tất và Hồ đào nhân để trị đau lưng dưới và yếu
chân.
Cũng
có thể dùng Cốt toái bổ với Sinh địa hoàng và Sơn thù du để trị ù tai, điếc và
đau răng.
-
Sưng và đau do chấn thương ngoài: Dùng phối Cốt toái bổ với Hổ cốt, Qui bản và
Một dược.
Kiêng
ky: âm hư, huyết hư
không nên dùng.
